Een boekenshop voor katholieke inspiratie Verzending binnen heel BelgiëPapers over actuele onderwerpen

Wat is eigenlijk een vrouw?

14 juni 2025

Na zeven jaar juridisch getouwtrek oordeelde het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk op 16 april unaniem dat de termen “vrouw” en “geslacht” verwijzen naar een biologische vrouw en naar een biologisch geslacht en niet naar gender. Een opinie gepubliceerd in “La Libre Belgique” (12-6-25).

La Libre Belgique publiceerde recent een artikel en een opiniestuk over de dood van een man wiens foto die van een vrouw was. De teksten benadrukten de kwaliteiten en de moed van deze persoon. Het gaat hier niet om de waarden of de kwaliteiten van deze persoon, maar om het feit dat de teksten vermeldden dat deze persoon van geslacht veranderd was. Deze bewering van geslachtsverandering is onjuist en behoeft naar mijn mening een rechtzetting. Wanneer iemand zich voordoet in de gedaante van een geslacht dat niet dat van zijn geboorte is (1), verandert zijn uiterlijk en niet het geslacht. Een man die zich als vrouw kleedt blijft een man die in zijn cellen een geslachtschromosoom X en een geslachtschromosoom Y heeft. In zijn lichaam is er een prostaat en geen baarmoeder.

Chirurgie en hormooninjecties

Van een man die zich een vrouw voelt en er anders uit wil zien dan zijn geboortegeslacht, zou men kunnen zeggen dat hij zijn uiterlijk verandert, maar niet dat zijn geslacht veranderd is. Als deze man, om te ontkennen dat hij man is, een bilaterale orchidectomie (verwijderen van de testikels) ondergaat, dan zouden we te maken hebben met een gecastreerde man, maar niet met een vrouw. En zelfs na bijkomende injectie van vrouwelijke hormonen, zou men nog steeds niet kunnen spreken van een vrouw. In ieder geval zou dat alles hoogstens een verandering in het uiterlijk aspect vervolmaken.

Of dat overeenstemt met een zelfperceptie van een fout in het geboortegeslacht, met een verlangen om vrouw te worden, of een verlangen geen man meer te zijn, ofwel met een wens om te bewijzen (of te bevestigen) dat men in staat is zijn eigen lichaam te manipuleren volgens zijn verlangens, of met eender welke andere reden, dat blijft in het domein van het voorkomen, of het nu een eenvoudige vermomming is of een vermomming ondersteund door een orchidectomie of de injectie van vrouwelijke hormonen die zijn lichaam niet in staat is te produceren wat ook het beeld is dat de spiegel toont. Maar het zal nooit gaan om een verandering van geslacht.

Gesteld dat complexe reconstruerende en verminkende chirurgie een man beroofd zouden hebben van zijn penis en zijn testikels en dat hij zou genoten hebben van een vaginoplastie en een mammoplastie, zou deze man hoe dan ook geen vrouw geworden zijn. Hij zou prostaatkanker kunnen krijgen, hij zou nooit een kind kunnen krijgen, en op rijpere leeftijd zou hij geen menopauze meemaken. Zoals men niet van huidskleur verandert, zoals men niet van geheugen verandert, zo verandert men ook niet van geslacht. Men vermomt zich min of meer goed. De illusie van almacht, van met het geslacht van zijn lichaam een resultaat van zijn wil te maken zonder reserve blijft een illusie, die eventueel anderen misschien kan bedriegen, of zichzelf te goeder trouw misleiden. Zoals een acteur die zich inleeft in zijn personage door zijn kostuum aan te doen, kan het uiterlijk van een vrouw een man helpen om zich in te leven als vrouw, om zich vrouw te voelen, maar niet om vrouw te worden.

Men kan zich afvragen wat voor iemand telt: het intieme gevoel, het gedrag, het uiterlijk of een combinatie van deze factoren en nog andere. In ieder geval: indien een man, die visueel in een vrouw is omgevormd, werkelijk gelooft dat hij vrouw geworden is, dat hij een vrouw is, moet ik daaruit besluiten dat hij instemmend slachtoffer is van een misleiding. Dat kan er eventueel voor zorgen dat hij zich beter in zijn vel voelt, dat een innerlijk conflict opgelost wordt, maar zijn geslacht zal niet veranderd zijn.

Mijn bewering heeft geen morele betekenis

Dat is naar mijn mening de betekenis van de recente uitspraak van het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk dat benadrukt heeft dat het geslacht bepaald blijft door de biologie. Een man met het uiterlijk van een vrouw zal recht hebben op respect voor zijn persoon en voor zijn levenskeuze, maar hij zal aan de maatschappij niet kunnen opleggen een toilet voorbehouden aan vrouwen te kunnen gebruiken, of opgesloten te worden in een vrouwengevangenis, of opgenomen te worden in een ziekenhuisafdeling voorbehouden voor vrouwen.

Mijn woorden hebben geen enkele morele betekenis. Ik breng geen kritiek uit over het feit; ik wil alleen verwarring vermijden tussen het uiterlijk, dat aangepast kan worden, en het geslacht, dat blijft wat het is.

Daniel Rodenstein is emeritus professor aan Medische Faculteit van de Université Catholique de Louvain. Bron: https://www.lalibre.be/debats/opinions/2025/06/12/la-cour-supreme-britannique-a-tranche-la-definition-legale-dune-femme-repose-sur-le-sexe-biologique-et-non-sur-le-genre-face-a-face-ZTWGMOF7NVCMPETVEYRR5K2OOQ/. Deze tekst werd uit het Frans vertaald door Jos en Helene Van Dyck.

(1) Ik verwijs naar de grote meerderheid van de kinderen die geboren worden met duidelijk bepaalde geslachts­kenmerken. Dit geldt niet voor kinderen waarvan het geslacht niet duidelijk gedefinieerd is bij de geboorte, wat overeenkomt met ongeveer 0,02% van de geboortes (zie Flück CE, Güran T : Ambiguous genitalia in the newborn. In Feingold RK, Ahmed SF et al. Editors; Endotext, South Darthmouth (MA); 2023)