Hanouna, Benzema of Moeder Teresa? Naast de sterren van televisie of voetbal, stelt de Kerk inspirerende figuren en levensmodellen voor elkeen voor: de heiligen.
Tussen Halloween, 31 oktober, en Allerzielen, 2 november, wordt Allerheiligen vaak in de schaduw gesteld door deze twee feesten. Terwijl het eerste feest een grote plaats inneemt in de media en in de commerciële sector, lijkt het tweede feest samen te smelten met het feest dat eraan voorafgaat. Veel Belgen profiteren van de vrije dag die ze voor 1 november krijgen om zich te gaan bezinnen op het graf van de overledenen van hun familie. Zij stellen daar een daad van trouw aan hun verwanten, die onbekend zijn voor de wereld maar hen zeer dierbaar, en die voor hen in sommige aspecten misschien zelfs levensmodellen zijn.
Naast deze familieleden, deze mensen die enkel voor ons een voorbeeld zijn en die we op 2 november vieren, stelt de Kerk andere modellen voor een opbouwend leven voor die we de dag voordien vieren: de heiligen. Wat is heiligheid? “Heiligheid bestaat erin de wil van God te doen, te zijn wat Hij wil dat we zouden zijn” schrijft de heilige Theresia van Lisieux. Iedereen is geroepen om heilig te worden, daarvoor namelijk heeft God ons geschapen. Allerheiligen viert geen volmaakte mannen en vrouwen maar herinnert aan mensen die positief op deze uitnodiging zijn ingegaan. Op deze manier zijn ze helemaal zichzelf geworden.
De heilige Theresia voegt eraan toe dat “de grote heiligen kunnen vergeleken worden met lelies en rozen” maar dat in dezelfde tuin er ook kleinere, zoals “madeliefjes en viooltjes” staan zonder welke “de natuur haar lentekleed zou verliezen” of haar diversiteit. Heiligheid is dus wel degelijk zaak van iedereen. Deze roeping tot heiligheid heeft concrete gevolgen, niet enkel in het leven van diegenen die eraan willen beantwoorden, maar ruimer, in hun omgeving die zij door hun roeping moeten inspireren.
Het is goed over voorbeelden te beschikken. Een zoon zal zich spiegelen aan zijn vader, een leerling aan zijn meester, de hele maatschappij aan diegenen die hun stempel drukten op de Geschiedenis. Daaronder vinden we de heiligen die ons als voorbeeld gesteld worden door de Kerk. Als leraar ga ik dagelijks om met jongeren. Bij het uitoefenen van mijn beroep merk ik dat het onvoldoende is abstract met waarden en ideeën te zwaaien, in de hoop zo bij te dragen tot de ontwikkeling van voortreffelijke mannen en vrouwen. Ik kan bijvoorbeeld goed en wel tegen mijn leerlingen herhalen dat zij zich moeten inzetten, dat ze toegewijd moeten zijn, maar dat zal weinig of niets opbrengen. Deze woorden kunnen zelfs verveling, ja misprijzen uitlokken, daar ze immers voortdurend aangevoerd worden. Ik denk dat zelfgave en inzet, tussen de andere waarden, enkel echt zin zullen hebben voor hen als ze verpersoonlijkt worden.
Spreken we ook over pater Damiaan die zich tot aan zijn dood voor de melaatsen ingezet heeft. Deze “martelaar van de naastenliefde” die in 2009 heiligverklaard werd, gaf zelfs zijn leven voor de uitgestotenen waartussen hij leefde. Denken we ook aan de figuur van zuster Emmanuelle die vanuit België vertrok en haar hele leven doorbracht te midden van de kansarmen van Kaïro en zich inzette voor meer solidariteit. Zoals de Franse filosoof François-Xavier Bellamy schreef: “door elk van deze bijzondere figuren, […] worden wij geleid naar een onderricht waarvan de draagkracht universeel is.”
Heiligen zijn modellen omdat ze een voorbeeld geven van een leven geleefd voor de anderen. Om te groeien heeft de jeugd voorbeelden nodig waarmee ze zich sterk kan identificeren, inspirerende figuren en solide referentiepunten. Wij kunnen hen die aanbieden! Allerheiligen is niet het feest van de doden maar een oproep voor het leven gericht tot ieder van ons! Geen half leven of een wankelend leven, maar een leven dat volop geleefd wordt. Dat van voortreffelijke mannen en vrouwen, die steunen op de voorbeelden van heiligheid die de Kerk hen aanbiedt.
Martin Van Breusegem is een jonge leraar. Deze tekst verscheen als opiniestuk in La Libre Belgique op 3-11-16. Bron: www.lalibre.be/debats/opinions/pourquoi-il-faut-parler-des-saints-aux-jeunes-581a11e0cd70958a9d5b9044. Hij werd uit het Frans vertaald door Helene Van Dyck.
