In de loop van het jubeljaar heeft men mij gevraagd om een podcast te realiseren over het heil of de verlossing. Terwijl ik nadacht over wat ik ging zeggen, realiseerde ik me hoe vaak wij ons persoonlijk heil associëren met een vermeende of werkelijke superioriteit ten opzichte van anderen. Terzelfdertijd lopen we het risico ons leven niet te evalueren op basis van onze talenten en onze doelstellingen, maar door ons voortdurend te vergelijken met anderen, en zo ruimte te geven aan een negatieve en vernietigende emotie: afgunst.
Naijver is een emotie die ons de werkelijkheid doet misvormen en ons doet vluchten in het ongeluk.
De scenaristen van Disney’s succesvolle animatiefilm Inside Out 2 (2024) hebben Jaloezie (Envy) getekend als een klein blauw meisje, maar met een groot hoofd en grote ogen die haar toelaten de wereld te observeren. Die grote ogen richten zich steeds op het gras van de buurman, dat onmiskenbaar groener is.
Haar lichaam is zeer klein wat verwijst naar een onderliggend gevoel van een laag zelfbeeld. Mensen die altijd jaloers zijn op iedereen en alles, hebben meestal geen zelfrespect.
Al zijn deze emoties vaak heel normaal, toch is het eveneens waar dat wanneer ze niet aangepakt worden en men ze dagelijks laat doen, ze ons leven en onze relaties kunnen schaden.
Sociale netwerken bevorderen en verhogen op exponentiële wijze het risico jaloezie te voelen of anderen jaloers te willen maken. De virtuele netwerken die de connectie tussen verschillende personen begunstigen, worden vaak gebruikt als “etalage”. Deze platformen bevorderen niet altijd de uitwisselingen en de saamhorigheid; vaak voeden ze eerder concurrentie.
We zouden jullie vier tips willen geven om je meer te concentreren op je eigen leven, in plaats van jezelf uit te putten door te denken dat anderen meer hebben dan jij.
Dankbaarheid trainen
Het gebod “Ge zult niet onrechtvaardig begeren wat uw naaste toebehoort” is niet enkel een manier om de anderen te eerbiedigen, het is voor alles een vorm van vrijheid voor onszelf. Om niet langer het leven te verwijten dat het ons niet geeft wat onze buur bezit, moeten we beginnen dankbaar te zijn voor de kleine en grote vreugden die we hebben. Hoe meer we leren dankbaar te zijn des te meer redenen ontdekken we voor dankbaarheid. Dat vraagt nochtans een echte training: zoals iemand die begint met één kilometer te lopen en die beetje bij beetje er twee, dan drie loopt. Wie begint met dank te zeggen voor drie positieve aspecten in zijn leven, ziet hoe hij er op korte tijd vijf, dan tien waardeert. We zouden kunnen zeggen dat als men al etend trek krijgt, dankbaarheid komt door dank te zeggen!
Van onderwerp veranderen als men in onze aanwezigheid iemand anders bekritiseert
Soms is het niet gemakkelijk een kwaadwillig gesprek te onderbreken, zelfs als wij daar niet mee begonnen zijn: als we eerlijk zijn beseffen we dat kwaadspreken over iemand ons een soort voldoening geeft. Tenminste op dat moment kunnen we ons beter voelen dan de persoon die we bekritiseren. Het is nochtans geen echte vreugde, het is een vluchtig plezier. Blijvende vreugde berust op opbouwende daden. Een oefening om jaloezie te overwinnen kan er dus in bestaan zijn best te doen om gesprekken die doordrongen zijn van afgunst en van gevoelens van superioriteit te vermijden. Als dat niet kan, gaan we weg of trekken ons terug uit het gesprek.
Moeite doen om de persoon te feliciteren die we instinctief zouden willen “vernielen” uit naijver
“Overtreft elkaar in wederzijdse achting” is een passage uit een brief van sint Paulus. Wij kunnen leren om het goede in de anderen te zien en te erkennen, zelfs als dat een innerlijke strijd vereist. Moeite doen om elkaar te feliciteren wanneer we een talent, een succes, iets moois en goeds zien in de persoon die ons nabij is, is een uitstekend tegengif tegen de afgunst die zijn goedheid in jou opwekt.
Door zo te handelen hebben jullie niets te verliezen, maar wel zoveel te winnen. Nederigheid en achting maken relaties volwassener, dieper, solieder en mooier.
Leren van de persoon die het meer heeft dan wij, of die ergens beter in is: men kan ook bondgenoten zijn in plaats van tegenstanders
Het kan zijn dat er nog iets belangrijks ontbreekt in jullie leven, maar jullie zullen moeten toegeven dat door de ander te benijden jullie niets zullen winnen, jullie zullen niet meer emotionele stabiliteit verkrijgen, of een meer bevredigend werk, of soliedere relaties. Veel opbouwender zal het zijn jullie af te vragen wat jullie kunnen leren van de persoon die jullie bewonderen, namelijk welke deugden jullie kunnen navolgen. Dat is juist het geheim: van afgunst overstappen naar bewondering. Dat kan jullie er ook toe brengen de nodige maatregelen te treffen om de dromen te verwerkelijken die jullie misschien terzijde geschoven hadden.
Cecilia Galatolo is schrijfster en experte in communicatie. Bron: https://www.familyandmedia.eu/en/envy-admiration/. Deze tekst werd uit het Engels vertaald door Jos en Helene Van Dyck.
