Weinig kwesties in het publieke leven brengen zoveel verdeeldheid en zijn zo emotioneel geladen onder katholieken als immigratie. Dat onderwerp roept diepe en vaak tegenstrijdige overtuigingen op: medelijden met migranten en vluchtelingen, zorg voor nationale soevereiniteit en rechtsorde, verlangen naar rechtvaardigheid en ongerustheid tegenover sociale en economische veranderingen.
Het eerste deel van dit artikel bevindt zich hier.
Wat met uitwijzing?
Uitwijzing is een van de pijnlijkste aspecten van de toepassing van de wetten over immigratie. Ze kan families uiteenrukken, bestaansmiddelen onderste boven brengen en gemeenschappen schaden. Het is de meest ingrijpende maatregel die gebruikt wordt bij de handhaving van immigratiewetten, en daarom is het ook de meest controversiële en hevigst besproken praktijk.
We moeten van bij het begin opmerken dat de Kerk niet onderricht dat uitwijzing intrinsiek slecht is (d.w.z. moreel fout in alle omstandigheden). De staat heeft het recht — en soms de plicht — om immigratiewetten te handhaven, ook de uitwijzing van personen zonder wettelijk statuut. Dat is in het bijzonder waar wanneer:
- zij het land onwettig binnenkwamen of er illegaal verbleven;
- zij een bedreiging vormen voor de publieke veiligheid;
- geen verzachtende omstandigheden hun verblijf wettigen.
Maar uitwijzing wordt moreel problematisch wanneer ze toegepast wordt zonder proportionaliteit of juiste procedure. Hier enkele voorbeelden:
- ouders en kinderen uit elkaar halen zonder ernstige reden;
- personen terugsturen naar landen waar ze een dreigende vervolging riskeren;
- geen rekening houden met de diepe en succesvolle integratie van een persoon in het lokale leven.
Daar waar staten hun wetten kunnen toepassen, moeten ze dat doen met rechtvaardigheid en omzichtigheid. Weinig mensen willen leven in een politiestaat gekarakteriseerd door massale razzia’s, toezicht of willekeurige detentie. Een te agressieve toepassing van de wet doet angst ontstaan, verdeelt gemeenschappen en ondermijnt het vertrouwen in de publieke instellingen.
Terzelfdertijd moeten de legitieme wetten gehandhaafd worden, en dat gebeurt nooit perfect. Het bestaan van mislukkingen of excessen maakt op zich de wet niet ongeldig. Wat telt is dat de verantwoordelijken bereid zijn hun fouten eerlijk onder ogen te zien en ze te corrigeren in het streven naar rechtvaardigheid.
Tenslotte is uitwijzing, zelfs wanneer de sancties voor illegale immigratie gewettigd zijn, zeker niet de enige optie. Andere wettelijke rechtsmiddelen — zoals boetes, uitgestelde werkvergunning, geschorste toegang tot sociale voordelen, of weigering van staatsburgerschap — kunnen in bepaalde gevallen meer geproportioneerde oplossingen zijn. Wanneer ze wijs toegepast worden, respecteren deze maatregelen de rechtsstaat zonder onnodig zware gevolgen met zich mee te brengen. Een rechtvaardige maatschappij probeert niet alleen slechte daden te ontmoedigen, maar ook het herstel, de re-integratie en de bloei van de gemeenschap te bevorderen.
Een evenwichtige benadering vinden door dialoog
Een katholieke benadering van immigratie verwerpt twee extremen: enerzijds de ontmenselijking, de onverschilligheid, en het zoeken van zondebokken; anderzijds, open grenzen, onvoorwaardelijke amnestie en het ondermijnen van de nationale soevereiniteit. De sociale leer van de katholieke Kerk verenigt rechtvaardigheid en barmhartigheid, recht en liefde, soevereiniteit en solidariteit, zelfs wanneer dat tot ernstige spanningen leidt.
Zo moet een katholieke benadering:
- de waardigheid van elke migrant verdedigen;
- de rechtsstaat en de nationale soevereiniteit handhaven;
- zich verzetten tegen onrechtvaardige, discriminerende of buitensporige strafmaatregelen;
- een hervorming bevorderen die medelijdend is, duurzaam en op het algemeen welzijn gericht;
Het evenwicht tussen deze goederen vereist naastenliefde in de dialoog. Politieke meningsverschillen onder katholieken betekenen niet noodzakelijk de ontrouw van een van de betrokkenen. Omzichtige kwesties laten meerdere antwoorden toe.
De christelijke naastenliefde vereist dat we uitgaan van de goede wil van anderen — in het bijzonder van onze christelijke broers — en dat we begrip nastreven in plaats van onze toevlucht te nemen tot aanklachten en persoonlijke aanvallen.
Geconfronteerd met complexe kwesties is het verleidelijk de mensen te herleiden tot simplistische categorieën op basis van hun opvattingen. Dat kan voortkomen uit intellectuele luiheid of uit een behoefte aan troostende klaarheid, maar een oprecht nastreven van waarheid bevordert nederigheid en maakt een welwillend meningsverschil mogelijk.
Hoewel meningsverschillen zelden gemakkelijk zijn, zal een christen die zeker is van zijn geloof zich niet bedreigd of boos voelen door verschillende meningen. Het vermogen om zijn onenigheid goed uit te drukken is een teken van intellectuele en emotionele rijpheid.
In het gepolariseerd klimaat van vandaag moeten we erkennen hoe politieke retoriek onze emoties kan manipuleren en ons strijdlustiger maken, wat nog meer conflict en verdeeldheid schept.
De “alles of niets” mentaliteit bestrijden
Politiek gedijt vaak op polarisatie. Partijdige media, campagneretoriek en electorale strategieën brengen ons ertoe de kwesties te zien in zwart-wit en star een kant te kiezen. Deze mentaliteit maakt het moeilijker om de complexiteit van de immigratie en de morele ambiguïteit die vaak aanwezig is in beleid en handhaving te begrijpen.
Maar het katholieke onderscheiden vereist een zorgvuldige evaluatie — terwijl we erkennen dat zelfs binnen een zelfde systeem sommige elementen de waardigheid kunnen respecteren, terwijl andere tekort kunnen schieten. We moeten de “alles of niets” mentaliteit bestrijden die blind een volledige benadering goedkeurt of afwijst. Geen enkele partij of politiek programma omvat ten volle de katholiek sociale leer.
Het is onze taak te denken met de Kerk, door haar principes consequent toe te passen, zelfs wanneer dat de politieke loyaliteit in vraag stelt. Deze volwassen benadering laat ons toe te bevestigen wat goed is, het hoofd te bieden aan wat niet goed is en geduldig te werken voor een rechtvaardiger en menselijker systeem, zelfs wanneer perfectie onhaalbaar blijft.
Wat kunnen katholieken doen?
In een tijdperk van polarisatie, tendentieuze berichtgeving en slogans worden katholieken geroepen om zich te verheffen boven de kleingeestigheden en het lawaai. Puttend uit de morele en spirituele rijkdom van onze Traditie, kunnen we weloverwogen en principiële bijdragen leveren in plaats van de slogans en de emotionele manipulatie die ons politieke discours domineren.
Een constructieve deelname aan de politieke sfeer begint met vorming en leidt tot handelen. Wat immigratie betreft, zijn hier enkele nuttige stappen:
- de sociale leer van de Kerk over menselijke waardigheid, solidariteit en algemeen welzijn bestuderen;
- luisteren naar de ervaringen van migranten en van diegenen die hen dienen;
- diensten, apostolaatswerken en liefdadigheidswerken steunen die immigranten helpen;
- de politiek die rechtvaardigheid en mededogen in evenwicht houdt verdedigen;
- bidden voor een geest van vrede en wijsheid in het publieke debat.
Naast de politiek en de economie
Immigratie is niet alleen een politieke kwestie of een economisch debat. Het is een diepmenselijke zorg, met ernstige morele en spirituele implicaties. Omdat het raakt aan het leven van mensen die naar Gods beeld geschapen zijn, vereist het meer dan slogans of kant en klare uitspraken.
Over de kwestie van immigratie, roept de Kerk ons op tot trouw: trouw aan de waardigheid van iedere mens, aan de eisen van de gerechtigheid en aan de werken van barmhartigheid. De Kerk nodigt ons ook uit om het uitdagend werk van onderscheiding en de noodzaak van compromissen gebaseerd op principes in het publieke leven te aanvaarden.
Katholieken mogen in goed geweten van mening verschillen over specifieke immigratieregels, ook over handhaving en gedwongen terugkeer, maar we zijn niet vrij om het Evangelie of de leer van de Kerk te negeren.
Onze gesprekken moeten geworteld zijn in waarheid, geleid door liefde, en gericht op het welzijn van iedereen — zowel migrant als burger. Alleen dan kunnen we licht brengen, en niet de verhitting, aan een van meest dringende morele uitdagingen waarvoor ons land staat.
E.H. Christopher Trummer, priester van het bisdom Springfield in Illinois, is onderpastoor van de Sint-Bonifatius parochie van Edwardsville, waar hij de Spaanssprekende gemeenschap dient. Hij is ook adjunct afgevaardigde voor de gezondheidswerkers en licentiaat in gewijde theologie en in moraaltheologie van de Pauselijke Universiteit van het Heilig Kruis te Rome, in Italië. Bron: https://www.ncregister.com/commentaries/trummer-catholic-response-immigration. Deze tekst werd uit het Frans vertaald door Jos en Helene Van Dyck.
