Met het oog op de explosie van de schermtijd en de waargenomen schadelijke effecten, verhogen veel artsen en psychologen de minimumleeftijd voor toegang tot schermen en Internet.
“Tegenwoordig zie ik jongeren die 10 à 15 uur per dag doorbrengen op sociale media! Ten koste van elke andere activiteit, van elke vorm van socialisatie, nochtans zo essentieel op die leeftijd”, constateert Sabine Duflo, klinisch psychologe, specialiste in het gebruik van smartphones en stichter van het collectief “Surexposition écrans” (CoSE). Om deze excessen en verslavingsgedragingen aan te pakken, geeft het Collectif Attention, dat een tiental verenigingen groepeert, nieuwe richtlijnen om het gebruik van schermen en vooral van het Internet te beperken. Tot nu toe waren de bakens 3-6-9-12, die in 2008 bedacht werden door psychiater Serge Tisseron, de referentie om duidelijke richtlijnen te geven volgens de leeftijd van het kind. Maar de nieuwste studies en klinische observaties lijken de toegang tot schermen en Internet nog verder te beperken. “Een wetenschappelijke consensus die geen twijfel overlaat, toont de schadelijke gevolgen van schermen op meerdere aspecten van de lichamelijke gezondheid van kinderen en adolescenten” bevestigt het rapport dat in april 2024 ingeleverd werd door de commissie “Enfants et écrans”. Daarom verhogen vele artsen en psychologen, in Frankrijk en elders in de wereld, de aanbevolen leeftijd voor toegang tot het digitale.
Het rapport van de commissie “Enfants et écrans”, voorgezeten door de neuroloog Servane Mouton en de psychiater Amine Benyamina, dringt met name aan op “het bevorderen van een geleidelijke toegang tot schermen en het gebruik ervan door minderjarigen, afhankelijk van hun leeftijd”. In deze samenhang stelt de commissie leeftijdsgrenzen als “houvast” voor: geen scherm voor 3 jaar, een “erg beperkt” en “occasioneel” gebruik tussen 3 en 6 jaar, en daarna “een gematigde en gecontroleerde blootstelling”. Wat mobiele telefoons betreft, raadt de commissie ze af onder 11 jaar. Indien het kind een telefoon heeft tussen 11 en 13 jaar is het dringend aan te raden dat deze geen toegang heeft tot Internet. De commissie beveelt in die zin aan op die leeftijd de voorkeur te geven aan eenvoudige telefoons (geen smartphone). Vanaf 13 jaar, indien er een telefoon is, mag deze geen toegang geven tot sociale netwerken. Tenslotte op 15 jaar, symbolische leeftijd van digitale meerderjarigheid, zou de toegang tot sociale netwerken beperkt moeten worden tot diegene die een “ethische opvatting” hebben.
5-10-15 van de schermen
Het collectief Attention gaat zelfs verder dan de aanbevelingen die aan de regering werden gedaan, door nieuwe richtlijnen te formuleren, 5-10-15: geen scherm voor de leeftijd van 5 jaar, niet meer dan een uur per dag voor 10 jaar en geen smartphones voor 15 jaar. Volgens de experten stelt niet-begeleide toegang tot Internet de jongeren onverbiddelijk bloot aan ongepaste inhoud. “Voor sociale media raad ik aan om tenminste de huidige leeftijdsgrens van 13 jaar (met toestemming van de ouders) te eerbiedigen. Maar idealiter niet voor 15 jaar”, vertelde Sabine Duflo aan Aleteia. Zij raadt ouders ook dringend aan om op hun eigen telefoon de verschillende sociale media te downloaden om zich een beeld te vormen van de platformen waarop hun kind tijd doorbrengt. “Sommige netwerken zijn ontworpen om eindeloos te scrollen op video’s, zoals bij TikTok of bij Instagram, met de reels. Andere netten zoals WhatsApp zijn meer geschikt voor discussie. In alle gevallen is het essentieel vooraf te praten met je tiener over de netten die hij wil downloaden, en hem of haar te waarschuwen voor de gevaren. Volgens mij is TikTok het gevaarlijkst, want die is het meest verslavend”.
De drempel van 15 jaar werd niet willekeurig gekozen. Enerzijds komt die overeen met de digitale meerderjarigheid, die in Frankrijk ingevoerd werd door de wet van 7 juli 2023 inzake toegang tot sociale netwerken. De digitale meerderjarigheid stemt overeen met de leeftijd waarop “een minderjarige zelfstandig kan instemmen met de verwerking van persoonsgegevens”, met andere woorden, de leeftijd waarop een minderjarige zich kan inschrijven op sociale media zonder toestemming van de ouders. Anderzijds, werd die bepaald in functie van wat we weten over de psycho-affectieve en cognitieve ontwikkeling van de tiener. En 15 jaar stemt overeen met een ontwikkelingsfase waarin de tiener in staat is om de complexe en bijzondere omgeving van de digitale wereld goed te begrijpen.
Reeds sinds vijf jaar verenigt de Facebookgroep Parents unis contre les smartphones avant 15 ans ouders die weerstand willen bieden tegen de druk van zowel de maatschappij als hun tieners. Een groep die wel succes kent, vermits hij meer dan 20 000 leden telt. Sommigen delen hun ervaringen (en die van hun kinderen): de cijfers die weer omhoog gaan na gecontroleerd telefoongebruik, de onterechte uitsluiting van wie geen WhatsApp heeft, het door de ouders opnieuw aan de orde brengen van hun eigen internetgebruik, de schade die pornografie aanricht… De groep helpt om stand te houden, om te zien dat men niet alleen staat in de “strijd”, en dat het niet waar is dat “iedereen er een heeft”. Een moeder vertrouwde onlangs toe dat ze op het punt stond toe te geven maar dat ze voortaan, dankzij de groep, de argumenten heeft om neen te zeggen. En om het uit te leggen aan haar dochter.
Mathilde de Robien is gehuwd en moeder, sinds 2016 journaliste bij Aleteia voor de rubrieken “Au quotidien” en “For Her”. Zij heeft zich gespecialiseerd in de onderwerpen over het koppel, familie en opvoeding. Bron: https://fr.aleteia.org/2025/03/17/5-10-15-de-nouveaux-reperes-dage-pour-acceder-aux-ecrans-et-aux-smartphones. Deze tekst werd uit het Frans vertaald door Jos en Helene Van Dyck.
