Een boekenshop voor katholieke inspiratie Verzending binnen heel BelgiëPapers over actuele onderwerpen

Drie overwegingen bij hulp bij zelfdoding

3 november 2024

De aartsbisschop van Westminster heeft aan zijn gelovigen een herderlijke brief geschreven over hulp bij zelfdoding.

Mijn broers en zussen,

Op woensdag 16 oktober 2024 wordt in het Parlement een wetsvoorstel ingediend dat een wetswijziging voorstelt om hulp bij zelfdoding mogelijk te maken. Het debat zal meerdere maanden duren, in de maatschappij en in het Parlement, vooraleer er een definitieve stemming zal gehouden worden. Dit debat brengt cruciale kwesties naar voren over de waardigheid van het menselijk leven en over de zorg en de bescherming die onze maatschappij ieder menselijk wezen toekent.

In het kader van dit debat wil ik u graag drie punten aanbrengen. Ik hoop dat u deel zult nemen aan het debat, waar en wanneer u maar kunt, en uw parlementslid zult schrijven.

Het eerste punt is dit: wees voorzichtig met wat je verlangt.

Zonder twijfel zal het wetsvoorstel dat in het Parlement ingediend wordt zorgvuldig geformuleerd zijn, en duidelijke en erg beperkte omstandigheden voorzien waarin het legaal zou worden te helpen, direct en opzettelijk, bij het beëindigen van iemands leven. Maar denk eraan dat in ieder land waar zulk een wet aanvaard werd, duidelijk blijkt dat de omstandigheden, waarin het leven beëindigen toegestaan is, steeds meer uitgebreid worden, zodat hulp bij zelfdoding en medische moord, of euthanasie, meer en meer beschikbaar en aanvaard gemaakt worden. In dit land zal verzekerd worden dat de voorgestelde waarborgen stevig en betrouwbaar zijn. Dat is zelden het geval. Deze voorgestelde wetswijziging kan voor sommigen een bron van opluchting zijn. Maar ze zal grote angst en onrust teweegbrengen bij velen, vooral bij diegenen die kwetsbaar zijn en diegenen die leven met een handicap. Wat nu wordt voorgesteld, zal niet het einde van het verhaal zijn, een verhaal dat beter niet begonnen wordt.

Het tweede punt is dit: het recht om te sterven kan een plicht worden om te sterven.

Een wet die een handeling verbiedt, is een duidelijk afschrikwekkend middel. Een wet die een handeling toelaat verandert de houding: wat toegelaten is, wordt vaak en gemakkelijk aangemoedigd. Zodra hulp bij zelfdoding goedgekeurd is door de wet, valt een essentiële bescherming van menselijk leven weg. Druk neemt toe op diegenen die dicht bij de dood staan, vanwege anderen of zelfs van henzelf, om hun leven te beëindigen en zo hun familie te ontlasten van een zorg die als last wordt ervaren, om pijn te vermijden of omwille van een erfenis.

Ik weet dat veel mensen een diepe angst hebben in het vooruitzicht van langdurig lijden en verlies van waardigheid. Nochtans is het mogelijk dit lijden te verlichten. Dit debat moet dus voor een deel gaan over de noodzaak en de plicht de palliatieve zorgen te verbeteren, zodat ieder van ons zijn laatste dagen werkelijk kan leven in gezelschap van zijn dierbaren en van zorgzame gezondheidswerkers. Dat is waarlijk in waardigheid sterven Inderdaad, de radicale wetsverandering die nu voorgesteld wordt, riskeert voor alle gezondheidswerkers een langzame evolutie van de plicht om te verzorgen naar een plicht om te doden mee te brengen.

Het derde punt is: onze mensheid wordt neergehaald door het vergeten van God.

De vragen die door dit wetsvoorstel worden opgeworpen, raken het hart zelf van hoe wij onszelf zien, ons leven, onze mensheid. Voor de mensen die in God geloven — de grote meerderheid van de wereldbevolking — is de eerste waarheid dat leven uiteindelijk een geschenk is van de Schepper. Ons leven komt van God en zal zijn vervulling vinden in God. “Jahwe geeft, Jahwe neemt, gezegend de naam van Jahwe!” (Job 1, 21). Deze waarheid negeren of ontkennen is onze mensheid scheiden van haar oorsprong en doel. We zijn achtergelaten, vrij zwevend in een sfeer zonder stevige verankering of doel, en denken dat wij deze voor onszelf kunnen creëren in overeenstemming met de stemming van de tijd, of zelfs van de dag.

De duidelijkste uiting van dit geloof is dat elk menselijk wezen gemaakt is naar het beeld en gelijkenis van God. Dat is de bron van onze waardigheid en ze is eigen aan de menselijke persoon. Het lijden van een mens is niet zonder betekenis. Het vernietigt die waardigheid niet. Het is een wezenlijk deel van onze menselijke tocht, een weg omarmd door het Eeuwig Woord van God, Jezus Christus zelf. Hij brengt onze mensheid tot haar volle glorie juist doorheen de poort van lijden en dood.

We weten maar al te goed dat lijden mensen in een verschrikkelijke gemoedstoestand kan verzetten, hen er zelfs kan toe brengen hun leven te beëindigen, meestal in omstandigheden waarin ze niet over vrije geest en wil beschikken, en aldus niet schuldig zijn. Maar dit wetsvoorstel is heel anders. Het wil een persoon met gezonde geest en wil het recht geven te handelen op een manier die duidelijk in tegenstelling is met een fundamentele waarheid: ons leven is niet ons eigen bezit, waarover we kunnen beschikken zoals het ons goeddunkt. Dat is geen vrije keuze die we ons kunnen toe-eigenen zonder de fundamenten van vertrouwen en gedeelde waardigheid, waarop een stabiele maatschappij berust, te ondermijnen.

Terwijl dit debat gaande is, vraag ik jullie er jullie rol in op te nemen. Schrijf naar jullie Kamerlid. Praat met familie, vrienden en collega’s. En bid. Onthoudt: weest voorzichtig met wat jullie verlangen; het recht om te sterven kan een plicht te sterven worden; onze mensheid wordt neergehaald door het vergeten van God.

Moge God ons allen zegenen in deze kritieke tijd.

Kardinaal Vincent Nichols

Aartsbisschop van Westminster

Bron: https://rcdow.org.uk/cardinal/homilies/pastoral-letter-on-assisted-suicide/. Deze tekst werd uit het Engels vertaald door Helene Luyten.