De partijnaam van Groen was tot een twintigtal jaar geleden Agalev: Anders Gaan Leven. Huisvrouwen zouden anno 2021 een vakbond kunnen oprichten met de naam Agaden: Anders Gaan Denken.
De keuze om thuisblijfmama te worden gaat immers gepaard met het ontmaskeren van een aantal maatschappelijke clichés. In dit artikel: 5 redenen om de stap naar het huismoederschap niét te zetten voor u gedeconstrueerd.
1. Mijn hoog diploma weggegooid
Diploma weggegooid? De maatschappij te veel geld gekost omdat het geleerde niet rechtstreeks in de praktijk wordt gebracht? Devaluatie van diploma naarmate men langer wegblijft van de werkvloer?
Het is maar hoe je ’t bekijkt.
Universitaire studie kan ook gezien worden als beschaving en cultuur, en in tegenstelling tot ‘een stiel aanleren’ iets wat niet gericht is op het behalen van onmiddellijke resultaten.
De volgende anekdote van een vriendin, zelf dochter van een hoogleraar, brengt dit op schitterende wijze aan het licht.
Haar overgrootvader vond dat zijn dochters, die later voornamelijk de opvoeding en het gezin zouden voor rekening nemen, universiteit moesten lopen om de beschaving door te geven, terwijl zijn zonen best hogeschool volgden om te leren werken. Zijn oudste dochter was in 1923 dan ook een van de eerste meisjesstudenten in Leuven.
Want inderdaad, wat is uiteindelijk het doel van ons onderwijs? Is dat ofwel een ziel vormen en ontplooien, of klaargestoomd worden voor de arbeidsmarkt?
Eeuwenlang werd onderwijs gezien als dat eerste. Het woord ‘school’ is zelfs afgeleid van het Griekse ‘scholè’, wat vrije tijd betekent: datgene wat je doet als je niet met je handen moet werken; de tijd gespendeerd aan het bestuderen van de dingen die er het meeste toe doen. Het is pas een recente ontwikkeling, dat zijn oorsprong zou vinden in het negentiende-eeuwse industriële denken, waar het van belang was dat burgers staatsgeleid omgevormd werden tot een soort producerende machines, dat onderwijs ‘praktisch’ moet zijn, toegepast, moet renderen, rechtstreeks nuttig moet zijn in de praktijk. Het praktisch onder de knie krijgen van een stiel werd echter steevast gezien als een lagere vorm van opleiding omdat het niet ging over fundamentele waarheid, goedheid en schoonheid.
Hier wordt merkbaar hoezeer onze maatschappij doordrongen is van de utilitaristische geest. De waarde van iets wordt thans uitsluitend afgemeten aan het ‘nut’ dat het heeft: in casu is een universitaire studie pas waardevol als je er een prestigieuze functie of een hoger loon mee kan verkrijgen. Deze logica zegt eigenlijk dat een vrouw maar zoveel waard is als haar salaris. Als ze economisch gezien ‘oplevert’.
Het christendom ziet het anders: “Maar de goedheid en volmaaktheid van de mens bestaat in hetgeen in ’t binnenste verborgen is. Alle luister van des konings dochter is van binnen (Psalm 44, 14).” (Alphonsus Rodriguez, De oefening der christelijke volmaaktheid)
Het is van onschatbaar belang dat kinderen worden opgevoed door moeders met waarden, met stevige overtuigingen, met wijsheid en veel andere deugden, met een brede intellectuele basis. Denk aan het beroep van onderwijzer dat ooit zoveel achting rijk was in de maatschappij.
Dat komt de kinderen ten goede, en zij zijn de toekomst van onze samenleving.
2. Het is een verspilling van talent
De moderne mens ziet een moeder die haar carrière opoffert voor haar kinderen als verkwanseld talent. Dat is duidelijk.
Anthony Esolen doorprikte de perversiteit van die denkwijze echter op magistrale wijze in zijn boek Out of the Ashes: Rebuilding American Culture.
Hij nodigde zijn lezers uit: stel je een vrouw voor die talent heeft om te koken, dat exploiteert en de geschikte marketing voorziet, en een eigen restaurant begint. We zouden applaudisseren en een hoge dunk hebben van haar. Of neem iemand die goed is in kledij maken, en een succesvolle kledinglijn start. Of nog een dame die mooi kan zingen, en dat talent exploiteert en in de economie inzet tot ze voor volle zalen zingt en miljoenen downloads op Spotify bekomt — in al deze gevallen hebben we grote bewondering voor wat deze vrouw met haar talenten heeft gedaan. Stel je nu echter een vrouw voor die talent heeft voor àl deze dingen, en ze aanwendt ten gunste van degenen die haar het meest nabij zijn en van wie ze het meeste houdt — haar man en kinderen. We zouden neerkijken op die vrouw en denken: wat een verlies aan talent.
Met andere woorden, de maatschappij leert ons: voel je vrij om het voor het geld te doen, voel je vrij om het voor de eer te doen (populariteit, prestige), voor een groot publiek. Maar doe het niet voor je dierbaren, of we vinden dat je je talenten hebt verspild.
3. Het financiële aspect
De uitdagingen om te leven op één salaris, zeker als er nog eens huisonderwijs bij komt kijken, verdienen een aparte blogpost. Het is jammer genoeg ook zo dat er veel moeders (ik denk aan sommige migrantenvrouwen zonder diploma uit mijn omgeving) niet kùnnen kiezen voor hun gezin omwille van economische redenen.
Maar hier wil ik aanmoedigen om te neigen naar generositeit. Om dat tikkeltje minder financieel comfort te aanvaarden, omdat er iets unieks tegenover staat: tijd gespendeerd met je kinderen. Nu het nog kan.
Goed nadenken alvorens te beginnen is hier de boodschap. Het zou spijtig zijn zichzelf in een positie te brengen waar het hoegenaamd uitgesloten is dat een van de twee echtgenoten zonder salaris komt te vallen, bijvoorbeeld door een al te groot leningsbedrag of nieuwe investeringen (‘tying your own hands’). Maar zelfs daar zou een creatieve oplossing voor mogelijk zijn.
We hebben de belofte van Christus: “Geeft, en u zal gegeven worden; een goede, gestampte, geschudde en overlopende maat zal men u in de schoot storten. De maat die gij gebruikt, zal men ook voor u gebruiken.” (Lc. 6, 38)
4. Ik krijg er geen erkenning voor
Op sommige dagen valt het gebrek aan erkenning van het werk dat je aan het doen bent, de maatschappelijke geringschatting en ogenschijnlijke nietswaardigheid ervan, zwaar.
Het is dan goed te herinneren: de Heer is het die betaalt. Werken zonder iets (erkenning, loon, dankbaarheid) ervoor in ruil te krijgen is werken met geloof.
“Maar als ge een gastmaal geeft, nodig dan armen, gebrekkigen, kreupelen en blinden uit. Gelukkig zult ge zijn, omdat zij het u niet kunnen vergelden. Het zal u vergolden worden bij de opstanding van de rechtvaardigen.” (Lc. 14, 14)
Woorden die me altijd zullen bijblijven zijn deze van een Leuvense hoogleraar die ik om advies vroeg. Ook hij onderkende het kruis van gebrek aan publieke erkenning bij ‘s moeders keuze voor het gezin:
“Dan heb je evenwel geen publicaties en daar lijdt je openbaar leven onder… Op een dag klaagde ik bij een vriend dat mijn beste artikel al tien jaar uit was en er nog geen tien mensen het gelezen hadden. Waarop hij antwoordde dat zijn moeder elke dag verse soep gemaakt heeft en dat geen vier mensen wisten.”
Om nog eens de goddelijke Zaligmaker te citeren: “Doet goed en leent uit zonder erop te rekenen iets terug te krijgen. Dan zal uw loon groot zijn, dan zult ge kinderen zijn van de Allerhoogste, die immers ook goed is voor de ondankbaren en slechten.” (Lc. 6, 35)
5. Ik zal het niet aankunnen
Deze vrees was prominent aanwezig in mijn beslissingsproces om huisvrouw te worden. En ik moet concluderen dat hij gegrond was, want dit is het zwaarste wat ik ooit heb gedaan.
Ook hier is het vertrouwen dat het op een of andere manier wel zal lukken echter een kwestie van geloof. Als God roept, geeft Hij ook de genade om de roeping te volbrengen.
De Franse priester Jacques Philippe had in dit verband een krachtige vergelijking. Hij schreef in zijn boekje over de innerlijke vrede dat het met vertrouwen op God is zoals met een parachutist: je moet eerst springen om te kunnen voelen dat je gedragen wordt door de banden van de parachute. We kunnen de hulp van God met andere woorden pas ervaren als we Hem eerst de ruimte geven om zich uit te drukken.
Als we ons overgeven.
In een van haar podcasts vertelde Danielle Bean (zelf thuisblijfmama gedurende jaren) dat ze haar dag altijd begint met het Bijbelvers “Alles vermag ik in Hem die mij kracht geeft” (Fil. 4, 13).
De woorden van Jezus zijn ook hier krachtig. “Want wie zijn leven wil redden zal het verliezen. Maar wie zijn leven verliest om mijnentwil die zal het redden.” (Lc. 9, 24)
Dus… Wat kunnen we concluderen? Ik laat opnieuw de Leuvense professor aan het woord.
“De keuze te maken tussen (een ander engagement, nvdr) dan wel het gezin lijkt mij niet overdreven moeilijk. Moeder en echtgenote zijn is het summum, maar je mag ook daar niet zomaar naar een titel grijpen. Die moet je bij Onze Lieve Heer verdienen. Ook huisjuffrouw vergt jarenlang studie en inzet. Maar… bidden, studeren, verdiepen en veel plezier hebben thuis is veel belangrijker dan (een ander engagement).”
Linde Declercq (1990) is master in de rechten en huismoeder. Ze houdt een blog op www.onsthuis.org waar dit artikel origineel werd gepubliceerd. Het artikel wordt voorafgegaan door een waarschuwing: “De bedoeling van deze blog is geenszins om werkende mama’s te ontmoedigen, ontraden, enz. Het is bedoeld om een antwoord te bieden op de onderschatte waarde van moeder zijn in onze tijd”.
