In Frankrijk bezit Charlie Hebdo in naam van de vrijemeningsuiting het recht obscene en beledigende karikaturen te publiceren die de gevoeligheid van talloze personen kwetsen. Maar sommigen willen aan kinderen die lijden aan trisomie 21 (Down-syndroom) het recht ontzeggen een boodschap van liefde te sturen. Wij publiceren hier een recent artikel van de site Généthique
Voor de dag van de trisomie 21, nl. 21 maart 2014, heeft een groep van Europese verenigingen, waaronder les amis d’Eléonore en de Fondation Jérome Lejeune een videoclip verspreid, Dear Future Mom. Resoluut positief stelt deze clip personen met het syndroom van Down voor die zich richten tot een toekomstige moeder die een kind verwacht dat drager is van deze chromosoomafwijking. In Frankrijk hebben verscheidene televisiekanalen, Canal+, M6 en D8, aanvaard deze video gratis te verspreiden in hun publiciteitsuitzendingen. De Conseil Supérieur de l’Audiovisuel (CSA) heeft na ontvangst van enkel twee brieven de verantwoordelijken van de kanalen tot zelfcensuur opgeroepen en hun aangeraden de clip weg te laten uit de uitzending. De betrokken kanalen gaven er gevolg aan. Toch heeft de video meer dan 8,2 miljoen kijkers in de wereld geteld.
Het Europees Hof van de Mensenrechten wordt aangesproken
In Frankrijk leiden de diverse opeenvolgende eisen van de Fondation Lejeune en Inès de Pracomtal — een meisje dat betrokken is in de video — naar de Raad van State. Deze neemt een beslissing in het voordeel van de CSA oordelend dat deze geen misbruik heeft gemaakt van zijn “regelgevende macht” en ook geen “buitenmatige aanval deed op het recht van vrijemeningsuiting” (cfr. « Dear future Mom » : un message légitime qui ne serait pas d’intérêt général). Op 9 mei 2017 worden verzoekschriften neergelegd om deze beslissing te betwisten bij het Europees Hof van de Mensenrechten (EHMR), dat op 21 september 2020 aanvaardt de grond van de zaak te onderzoeken, en die de Franse regering verzoekt te antwoorden op de vragen betreffende de vrijemeningsuiting (cfr. « Dear future Mom » : la CEDH valide la requête).Dit is een verrassing, want slechts 5% van de verzoeken komen dit stadium voorbij (cfr. Censure eugéniste du CSA : nouvelle étape franchie à la CEDH). Wat is er gebeurd? Gaat de wind keren? Dit is in ieder geval de vraag die men zich terecht zou kunnen stellen. Inderdaad sedert talrijke jaren gaan er video’s rond die personen ten tonele voeren die drager zijn van trisomie 21: modellen, acteurs, sporters, beroepsmensen, maar ook broers en zussen van die personen die van hun gevoelens getuigen, liefhebbende ouders, pleegouders. Al deze video’s hebben een zeer positieve kijk op deze kinderen, op die jongeren, op die glimlachende en gelukkige volwassenen die zich vragen stellen over hun verschil, over de plaats die men hun laat in de maatschappij.
Een veranderende blik op trisomie 21
Tijdens de debatten over het ontwerp van wet van de bio-ethiek hebben volksvertegenwoordigers, senatoren, met veel toewijding, met veel gevoeligheid geweigerd de pre-implantatiediagnostiek te aanvaarden die strekt tot het selecteren van embryo’s in het verloop van de medisch begeleide voortplanting om deze uit te schakelen die zouden drager zijn van afwijkingen, met name chromosomale afwijkingen zoals trisomie 21 (DPI-A [pre-implantatiediagnostiek van de aneuploïdiëen, d.w.z. een abnormaal aantal chromosomen]). Nog meer recent ontving een op M6 uitgezonden tv-film Apprendre à t’aimer (cfr. Trisomie 21 sur M6 : « Heureusement qu’on n’a rien décelé avant sa naissance »), een zeer warm onthaal van het publiek. In maart ll. huldigde Emmanuel Macron op de Champs Elysées het “café Joyeux” in, waar “met het hart” wordt opgediend door personen met een handicap.
Niets is echter reeds gewonnen. Bij de zelfde debatten over bio-ethiek heeft Olivier Véran [Minister van Solidariteit en Gezondheid in Frankrijk] er zich niet aan gehouden trisomie 21 te verdedigen, maar vroeg uitstel om de DPI-A na te gaan. Even voor dit debat hebben de vertegenwoordigers het principe goedgekeurd van de ontwerp-baby die erin bestaat een embryo in vitro te selecteren vrij van de ziekte van een oudere broer of zus, om deze te verzorgen. Een toepassing die het te geboren kind instrumentaliseert, verlaten in 2014 (cfr. La pratique du « bébé médicament » abandonnée en France en 2014): deze werkwijze is zwaar voor de zorgverleners en de wet bepaalde dat het geheel van de diepgevroren embryo’s moest gebruikt worden, zelfs als die niet passend waren, vooraleer een nieuwe in vitro bevruchting toe te laten. Uiteindelijk zijn er zeer weinig behandelingen die resultaat hadden. De ontwerp-baby zou dus in praktijk terug komen, maar de wettelijke dwang zou verdwijnen. De eugenetische drijfveer is dezelfde als voor de DPI-A.
Op internationaal vlak wordt eugenetische abortus veroordeeld
De twee laatste jaren hebben op internationaal vlak verscheidene instellingen van de Verenigde Naties, het Comité voor de rechten van gehandicapten in 2018 en de bijzondere Verslaggever voor de rechten van de gehandicapten, geoordeeld dat “eugenetische abortus de rechten van de gehandicapte mensen schendt” zegt het ECLJ [European Center for Law and Justice] (cfr. Censure eugéniste du CSA : nouvelle étape franchie à la CEDH) Laat ons hopen dat het EHMR wijsheid zal betonen en aan de mensen die drager zijn van trisomie 21 het recht dat hun toekomt in de media zal toestaan.
Dit artikel werd gepubliceerd op 16-11-20 op de site Génétique onder de titel “Dear Future Mom, la vidéo qui fait bouger les lignes ?”.Het werd uit het Frans vertaald door Walter Van Goethem.
